Wat doet een gerechtstolk precies?

Een gerechtstolk is meer dan een vertaler in toga. In de rechtszaal speelt een tolk een cruciale rol in het waarborgen van eerlijke communicatie tussen partijen die elkaars taal niet spreken. Maar wat doet een gerechtstolk nu precies, en waarin verschilt die van andere tolken of vertalers?

Tolk versus vertaler

Een vertaler werkt met geschreven teksten; een tolk werkt met gesproken taal. Waar een vertaler tijd heeft om na te denken en te redigeren, moet een tolk in het moment beslissingen nemen over toon, volgorde en terminologie — zonder iets toe te voegen of weg te laten.

Neutraal en beëdigd

Een gerechtstolk is neutraal, net als de rechter. Hij of zij mag geen partij kiezen en moet alles wat gezegd wordt zo getrouw mogelijk overbrengen. Beëdigde gerechtstolken hebben een officiële eed afgelegd en staan geregistreerd in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv). Dit is vereist bij officiële zittingen, zoals strafzaken of vreemdelingenrecht.

Twee richtingen tegelijk

Tolken gebeurt vrijwel altijd tweeledig: van Nederlands naar de brontaal én terug. De tolk zorgt ervoor dat de cliënt begrijpt wat er gebeurt, maar ook dat de rechter en andere partijen begrijpen wat de cliënt zegt. Die wederkerigheid vereist concentratie, snelheid en kennis van juridische terminologie.

Meer dan woorden

Een gerechtstolk vangt niet alleen woorden op, maar ook intentie, tempo en culturele context. Soms zegt een cliënt iets op een manier die juridisch nadelig kan zijn. Dan is het niet aan de tolk om dat te corrigeren, maar wel om het correct over te brengen – inclusief emotie, nuance en toon.

Conclusie

Een gerechtstolk is een onmisbare schakel in het waarborgen van rechtsgelijkheid. Door taalbarrières weg te nemen, zorgt de tolk ervoor dat iedereen – ongeacht achtergrond of moedertaal – volwaardig deelneemt aan het juridische proces.